ZAKENBAROMETER: jaaroverzicht 2023

TEVREDEN IN MOEILIJKE TIJDEN

2023 was het eerste volledige coronavrije jaar. De 'terugkeer naar het normale' is dan ook, met vallen en opstaan, geslaagd te noemen. In de loop van het jaar waren er heel wat uitschieters in positieve en negatieve zin, wanneer we vergelijken met 2022.

Hoogtes en laagtes

In vergelijking met het jaar 2022 werden de meest positieve omzetten gerealiseerd in januari (+10,2%), februari (+12,1%) en zeker in juni (+30,2%). Aan de negatieve kant stelden we in maart (-12,6%) en september (-13,4%) een daling vast. Tegen het einde van het jaar stabiliseerde alles echter, met een omzet die iets lager uitviel dan in 2022 (-2,2%).

Vorig jaar zijn er echter minder paar schoenen verkocht. Dit was voornamelijk te wijten aan de algemene prijsstijging van alle collecties, wat resulteerde in een daling van 7,1% in het aantal verkochte paren vergeleken met het jaar 2022.

Deze resultaten zijn iets waar we allemaal mee kunnen leven, aangezien 7% minder verkochte paren voor slechts 2% minder omzet kan leiden tot een hogere winstmarge aan het einde van het jaar.

Alles hangt ook af van het aantal ingekochte paren.

UITEENLOPENDE BENADERINGEN

De percentages over het voorbije jaar zijn uiteraard gemiddelden, die vaak nogal uiteenlopend waren tussen de schoenwinkels onderling. Zeer veel verschillende factoren beïnvloeden immers de verkopen.

De heren kopen meestal traditioneler dan de dames. Daar is zelden sprake van een rush naar de nieuwe collecties. Heren zijn meestal 'noodzaak'-kopers. Als het koud wordt, kopen ze winterschoenen; als de zon schijnt (al een paar weken), kopen ze sandalen.

Bij de dames speelt het aanbod een belangrijke rol: wie modieuze collecties aanbiedt, moet er als de kippen bij zijn om als eerste de nieuwe modellen en kleuren in de etalage te kunnen tonen. De fashionlovers willen er namelijk zeker van zijn dat ze hun keuze vinden in de juiste collectie, kleur en maat!

Oudere dames kopen dan weer meer comfortartikelen. Meestal zijn die iets minder modieus en is er geen haast bij om als eersten ‘de nieuwe collectie’ te kopen.

De kinderen kijken meestal uit naar functionele schoenen: bottines en laarsjes in de winter, sandalen in de zomer. De kleuren zijn meestal gevarieerd en minder beïnvloed door de weersomstandigheden.

MEER DAMESSCHOENEN EN MINDER KINDERSCHOENEN

Het aantal schoenwinkels met het volledige aanbod (dames-, heren- en kinderschoenen) neemt af. In steeds meer gevallen wordt de kinderafdeling afgestoten, en dat is ook verklaarbaar. De gemiddelde spreiding tussen de verschillende kopersgroepen is de laatste tijd voelbaar geëvolueerd.

De spreiding was tien jaar geleden:
Dames: 60%
Heren: 25%
Kinderen: 15%

Vandaag is het eerder:
Dames: 65%
Heren: 22%
Kinderen: 13%

 De daling van het aandeel van kinderschoenen kan deels worden verklaard door de aanzienlijke investeringen die nodig zijn voor kinderschoencollecties. Bovendien merken we op dat kinderen steeds vaker hun snel slijtende schoenen kopen bij goedkopere kanalen, zoals discounts en grote websites. Daarnaast zijn kinderschoenen steeds vaker te vinden in prêt-à-porter zaken.

De dames zien hun aandeel in de fysieke winkel stijgen.

Vrijwel iedereen zou tevreden zijn als 2024 met een status quo zou eindigen ten opzichte van 2023

12 MAANDEN IN EEN NOTENDOP

JANUARI

Hoopvolle start van het jaar 2023: 10,2% meer omzet en 6% meer verkochte paren.

Vertrouwen in de toekomst blijkt ook uit het feit dat 72% van de winkeliers even veel of meer heeft ingekocht voor de komende lente-zomercollectie. 85% neemt dezelfde winstmarge als in het verleden, 15% berekent hogere marge.

FEBRUARI

De goede start van het schoenenjaar in januari heeft zich tijdens de tweede maand van 2023 voortgezet. Met gemiddeld 12,1% meer omzet en 7,7% meer verkochte paren dan in februari 2022 kon iedereen tevreden zijn.

De krokusvakantie, die altijd zorgt voor een extra boost in de verkoop, viel in 2023 in februari, het jaar voordien in maart.

MAART

De resultaten van maart 2023 zetten een domper op de feestvreugde en de goede start van het jaar. Volgens het KMI was maart “een zeer natte en sombere maand” met 83 uur zon tegenover 227 uur zon in 2022. Dat leidde tot een omzetdaling van 12,6% en 14,3% minder verkochte paren dan in 2022.

Ook vielen de schoolvakanties op een ander tijdstip dan vorig jaar, en bovendien verschillend voor het noorden en het zuiden van het land.

Gemiddeld lag de omzet voor het eerste trimester 2% lager dan vorig jaar en werden er 3,6% minder paren verkocht.

APRIL

“Koud, somber en nat”, zo omschrijft het KMI de weersomstandigheden tijdens de maand maart 2023. Dit heeft tot gevolg dat er geen verkoop is van teenslippers en bain de soleil. De weersomstandigheden blijven een zeer belangrijke rol spelen in de verkoop van schoenen en kledij.

De resultaten van de maand april bleven dan ook duidelijk achter bij de cijfers van april van het vorige jaar: 6% minder omzet en zelfs 8% minder paren verkocht. De YTD-omzet van 1 januari tot 30 april lag ook 2,7% lager dan de cijfers van 2022 en er werden zelfs 7,3% minder paren verkocht.

MEI

De start van de maand verliep eerder stroef, omdat het natter was dan normaal, maar de laatste weken waren droger en zonniger, en die klimatologische omstandigheden vertaalden zich uiteraard in verbeterd koopgedrag naarmate de maand vorderde.

De gemiddelde resultaten waren dan ook positief: 2,1% meer omzet, maar 0,5% minder verkochte paren dan in mei 2022.

Voor het eerst dit jaar kunnen we YTD (Year to date van 1 januari tot 31 mei 2023), vergeleken met 2022, met positieve cijfers afsluiten. In de eerste vijf maanden van 2023 steeg de gemiddelde omzet in de zelfstandige schoenendetailhandel met +1% ten opzichte van 2022. 

JUNI

“Eindelijk goede cijfers” was een uitdrukking uit de mond van heel wat schoenwinkeliers bij het beoordelen van de verkoopresultaten van de maand juni. “Een zeer warme en zonnige maand” volgens de officiële gegevens van het KMI, met een temperatuur van gemiddeld 20,3 °C (tegenover 16,7 °C normaal) en 307 uur zonneschijn (tegenover 199 uur). Het weer heeft zeker en vast een belangrijke rol gespeeld in de schoenenverkoop, dat blijkt uit diverse elementen.

En dat vertaalt zich in cijfers en percentages die, voor zowel de omzet als voor het aantal verkochte paren, met 'double digit' hoger liggen dan de cijfers van 2022.

Gemiddeld 30,2% meer omzet en 25,8% meer verkochte paren, dat deed deugd!

De verwachtingen voor de komende maanden waren dan ook positief eind juni.

Beoordelingen en verwachtingen eind mei 2023

Schoenhandel vandaag in België:
Positief: 38%.
Neutraal: 62%

Vooruitzichten 2de semester:
Positief: 32%
Neutraal: 64%
Negatief: 4%

JULI

Na de uitstekende resultaten van de maand juni, waren de verwachtingen over de resultaten van de maand juli niet erg hooggespannen.

Juli 2023 was immers volgens het KMI een “natte en eerder sombere maand”.

Welnu, rekening houdend met die elementen, kunnen we stellen dat een omzetstijging van 1,4% tegenover juli 2022 uitstekend kan genoemd worden. Volgens de Nationale Bank van België was het consumentenvertrouwen in juli sterk verbeterd.

De beoordeling van de zakengang is ook behoorlijk gunstig. De zelfstandige schoenendetailhandelaars die aan deze enquête deelnamen, beoordeelden de toenmalige zakengang voor 70% als ‘normaal’, en 30% zelfs als ‘positief’.

Wat de toekomst betreft, meer bepaald het tweede semester van 2023, was 25% van de winkeliers ‘positief’ gestemd en 66% verwachtte een ‘normale en neutrale’ tweede jaarhelft.

AUGUSTUS

Augustus 2023 was een rustige kwakkelmaand. Volgens het KMI was het een "iets nattere en somberdere maand". Maar volgens veel winkeliers was het nog te warm om al te spreken van een herfst-winterstart. De activiteit in de schoenwinkels bleef dan ook meestal beperkt. Voor wat betreft de omzet van augustus, kwamen we uit op een gemiddelde omzet die 4,7% lager is dan in augustus 2022.

Voor wat betreft de globale omzet van de eerste acht maanden, de YTD van 1 januari tot eind augustus, ziet het er dan weer wat rooskleuriger uit: 1,5% meer omzet dan in 2022, en evenveel verkochte paren.

SEPTEMBER

Volgens het KMI was september 2023 de warmste september sinds het begin van de metingen. De cijfers spreken voor zich: de gemiddelde maximumtemperatuur bedroeg 24 °C, tegenover 19,5 °C normaal; van records gesproken.

De mode- en schoenenwinkeliers konden er niet mee lachen: wie koopt er nu winterjassen en met wolgevoerde pantoffels als het warmer is dan in juli en augustus?

De gevolgen laten zich raden: gemiddeld 13,4% minder omzet dan in september 2022 en 15,5% minder verkochte paren.

Ook de totale omzet van de eerste negen maanden kreeg een fikse deuk.

Eind september waren we teruggevallen tot gemiddeld 2% minder omzet en 5,2% minder verkochte paren.

OKTOBER

De verkoopresultaten van de maand oktober in de zelfstandige schoendetailhandel in ons land waren opnieuw negatief in vergelijking met oktober 2022. De teller stopte deze keer op -2,2% omzet en -2% verkochte paren.

De weersomstandigheden waren meer dan ooit de grote boeman. Sinds augustus ligt de wintercollectie in de etalages en begin oktober was het nog 25 °C.

De globale resultaten van de eerste tien maanden van 2023 lagen gemiddeld ook 2,1% lager dan in 2022, en het aantal verkochte paren daalde eveneens met 4,4%.

Toch ligt er voor sommigen een positief resultaat achter die negatieve percentages. Zoals we al vaker schreven, kan het winstresultaat beter zijn dan vorig jaar, in functie van de inkopen. Wie 10% minder inkoopt en een omzet realiseert die 5% lager is, kan soms een goede zaak doen wat de nettowinst betreft. Dat is uiteraard niet voor iedereen het geval, maar sommige collega’s kunnen er best hun voordeel mee doen.

november

November was weer een sombere maand voor de verkoopresultaten. We sloegen af op een omzetdaling van 3% en een daling van 1,5% in verkochte paren. De trend die we sinds juni 2023 hebben waargenomen, wordt bevestigd.

De Year to Date resultaten van de 11 eerste maanden van 2023 zijn eveneens negatief. De gecumuleerde omzet daalde met 2% en het aantal verkochte paren met 4,5%

DECEMBER

De resultaten van december zijn bijzonder uiteenlopend en sluiten af met gemiddelden van -0,8% omzet en -0,4% verkochte paren.

GEHEEL 2023

Ondanks het feit dat de zelfstandige schoenendetailhandel het jaar 2023 afsloot met een gemiddelde omzetdaling van 2,2% en 7,1% minder verkochte paren, kijkt de zelfstandige schoenhandel toch positief terug op het voorbije jaar.

Vrijwel iedereen zou tevreden zijn als 2024 met een status quo zou eindigen ten opzichte van 2023.

Dat blijkt onder meer uit het inkoopgedrag van de winkeliers, die voor het komende jaar meestal even veel of zelfs meer hebben ingekocht.

“Ik heb weer veel ingekocht,” schrijft een winkelier. “Het zal dus wel positief zijn,” schrijft een duidelijk optimistische correspondent!