Zakenbarometer eerste semester 2022:
back to (normal) business?

Dreiging van de internationale e-commerce

Na twee jaar covidellende ziet het er naar uit dat de maatschappij van dat probleem verlost is, ondanks de vele andere problemen waar we nog rekening moeten mee houden. In de loop van de voorbije twee coronajaren zijn er immers nog heel wat andere problemen bijgekomen: denken we maar aan de hollende inflatie, de impact van de groeiende internationale e-commerce, de oorlog in Oekraïne met de bijhorende bevoorradingsproblematiek voor energie, een politiek landschap dat allesbehalve blijk geeft van eendracht en aanpak, de klimaatcrisis, de dreigende apenpokken … en nog veel meer. Kortom, redenen genoeg om voorzichtig te zijn. Een terugkeer naar de ‘goede oude tijd’ van voor 2019 is een utopie: tijdens de twee laatste jaren is er te veel veranderd. Het wordt aanpassen en de nieuwe uitdagingen aanpakken.

Positieve heropstanding

Maar STOP! Doemdenken helpt niemand vooruit. Er zijn gelukkig ook heel wat redenen om tevreden te zijn met de huidige toestand. De resultaten in de schoendetailhandel in ons land tijdens het eerste semester van 2022 vallen heel goed mee. De branche is vrij tevreden met de behaalde cijfers, en de hoop lijkt gewettigd dat die positieve flow zich ook in het tweede halfjaar voortzet.

Sterk veranderd winkellandschap

De cijfers in dit artikel verwijzen naar vergelijkingen met het voorbije jaar 2021. We weten het, dat was een abnormaal coronajaar, maar ook 2020 week nog sterker af van de vroegere cijfers, en gedetailleerde vergelijkingen maken met 2019 (het laatste pre-coronajaar) is ook allesbehalve correct. Het winkellandschap is op drie jaar tijd sterk veranderd, de inkoop- en verkoopstructuur van onze winkels is ook sterk gewijzigd in functie van externe omstandigheden, de e-verkoop heeft een gigantische groei gekend, kortom, het is onmogelijk om appelen met peren te vergelijken. Het zal wellicht nog een paar jaar duren alvorens alles weer op zijn gewone plooi ligt, voor zover dat ooit terugkomt, maar laat ons voorlopig bij de vergelijkingen met vorig jaar blijven.

Omzetstijging

Tijdens de eerste zes maanden van 2022 werd gemiddeld 10,9% meer omzet geboekt en werden er 8,1% meer paren verkocht dan vorig jaar. Die omzetstijging is zeer belangrijk, want de grote meerderheid van de schoenwinkeliers heeft de laatste drie seizoenen ook minder ingekocht, met de vrees op nieuwe beperkende maatregelen in het achterhoofd. Wie toch vergelijkt met 2019, kan vaststellen dat er tijdens het eerste semester van 2022 gemiddeld 7,5% minder omzet werd geboekt en 8,8% minder paren werden verkocht. Ik het kader van hogervermelde bespiegelingen is dat helemaal niet dramatisch te noemen.

Consumentenvertrouwen

Ook het consumentenvertrouwen kende volgens de Nationale Bank grote schommelingen tijdens het voorbije semester, maar de koopgoesting of koopdrang zat er dit voorjaar bij de consument toch goed in, zeker voor onze schoenenbranche. “Oef, nog eens lekker zorgeloos winkelen, dat doet deugd”, zo kan men de stemming goed omschrijven.

Ideaal shoppingweer

Terug op kantoor gaan werken, feestjes inhalen, nog eens uitgaan tijdens het weekend: allemaal goede redenen om de nieuwe schoenen te tonen. Ook de weergoden waren ons goed gezind: lekker zacht en warm shoppingweer! Ook de horeca kan tevreden zijn: na twee jaar mag een winkelende consument, geladen met een aantal leuke shoppingtassen, ook wel op een terrasje genieten van een lekker glaasje cava of een frisdrank.

April en mei zijn de grote oppeppers, samen goed voor bijna de helft van de omzet van het eerste semester

Dag- en maandverkopen

De vergelijking van de verkopen per dag tussen 2021 en dit jaar lopen soms nogal ver uit elkaar. Hiervoor hebben we geen sluitende verklaring kunnen vinden. Wel is het zo dat de belangrijkste verkoopdagen vrijdag en zaterdag blijven, samen goed voor 45% van de weekomzet. Ook de woensdag is de derde beste dag, wellicht omdat de kinderen dan een vrije namiddag hebben? De verhouding per maand ligt duidelijk anders dan vorig jaar: hier zijn vooral april en mei de grote oppeppers, ook samen goed voor bijna de helft van de omzet van het eerste semester (44,2%). In 2021 was dit slechts 33,6%. Vergeten we ook niet dat we bijvoorbeeld in maart en april vorig jaar verplicht op afspraak moesten shoppen: dan is er van koopvreugde helemaal geen sprake.

Klantenspreiding

Verschill dames en heren

De spreiding van de kopersgroepen bij de klanten hebben de laatste decennia regelmatig schommelingen vertoond, maar één gegeven blijft tamelijk constant: de dames nemen telkens ongeveer 60% van de verkoop voor hun rekening. De overige 40% wordt verdeeld tussen heren en kinderen, en dit varieert nogal van periode tot periode. Ook hier is geen sluitende verklaring voor te vinden, tenzij wellicht de weersomstandigheden, die de aankopen van heren en kinderen meer beïnvloeden dan de dames. De eerste twee groepen komen vooral uit noodzaak, terwijl voor de meeste dames mode en mee zijn met de trends ook belangrijke troeven zijn.

Thuiswerken drukt stempel op koopgedrag

Ook thuiswerken heeft zijn stempel gedrukt op het koopgedrag. Wie van achter zijn of haar pc meetings bijwoont, moet alleen zorgen dat hemd of bloes er leuk uitziet, en onder de desk mag het gerust blootsvoets of op oude pantoffels gebeuren. Positief is het feit dat 56% van de schoenwinkeliers hun aantal klanten heeft zien stijgen, en dat 22% tevreden is met een status quo. Slechts 22% maakt gewag van een daling van het aantal klanten.

Bancontact blijft belangrijkste betaalmiddel

Net zoals de voorbije jaren blijven de gebruikte betaalmiddelen in de schoenwinkels in ongeveer dezelfde verhouding. Bancontact is goed voor drie vierde van alle betalingen. Tijdens de voorbije zes maanden werd er wat meer cash betaald en wat minder met maaltijdcheques, maar die schommelingen zijn niet echt relevant. Wellicht heeft ook dat wel te maken met het stijgende/dalende aandeel van thuiswerk.

Opletten voor de zwaarden van Damocles

Hopen op voortzetting van deze trend

Met de resultaten van het eerste semester in het achterhoofd, hoopt iedereen uiteraard op een voortzetting van die trend, zodat we tegen het eind van dit jaar zouden kunnen terugkeren naar de beter pre-coronajaren. Dat is evenwel buiten een aantal nieuwe elementen gerekend. De zeer hoge inflatie zorgt voor stijgende lonen van het personeel, en de CRB (Centrale Raad voor het Bedrijfsleven) voegt er aan toe dat de lonen in België veel sneller stijgen dan die in Frankrijk, Duitsland en Nederland.

Hoger prijskaartje

Volgend jaar hangt er waarschijnlijk een hoger prijskaartje aan kleding en schoenen, voorspelt het economisch bureau van ABN AMRO. Dat komt hoofdzakelijk door hogere invoerprijzen uit dollarlanden. Het gaat hier dus ook om Aziatische landen zoals China die hun munt deels gekoppeld hebben aan de dollar. En komende winter de winkel verwarmen zal ook wat meer kosten dan voorheen!

Een van de oorzaken van de achterstand van België op het vlak van e-commerce is ook de meertaligheid van ons land

Belgische e-commerce onder (buitenlandse) druk

Online shoppen brengt 12 miljard euro op

De Belg spendeerde vorig jaar gemiddeld 1.015 euro aan online aankopen, goed voor een omzet van bijna 12 miljard euro. Maar een aanzienlijk deel daarvan vloeit naar onze buurlanden. In 2021 werd 11,7 miljard euro online uitgegeven, een jaar eerder was dat nog maar 8,8 miljard. Die sterke stijging is deels toe te schrijven aan de hoogdagen van webwinkels tijdens de lockdown. Ook ziet de CRB een mentaliteitswijziging bij de consumenten, en de nieuwe technologieën veranderen het koopgedrag.

Buurlanden zijn kampioen

Onze buurlanden zijn Europese kampioenen in e-commerce. Nederland heeft onder meer Bol.com en Duitsland heeft met Zalando mogelijk het grootste online kleding- en schoenenaanbod ter wereld. Ten slotte blijkt dat Belgen veel meer kopen op internationale webshops dan het Europese gemiddelde.

Gooit meertaligheid roet in het eten?

Een van de oorzaken van de achterstand van België op het vlak van e-commerce is ook de meertaligheid van ons land. België is een kleine markt en wordt door retailers nog eens onderverdeeld in een Franstalig en Nederlandstalig gebied, waardoor de e-commerce veel van haar schaalvoordeel verliest.

Veel vertrouwen

Laat ons als besluit alsnog hopen dat de soep niet zo heet zal gegeten worden als de doemdenkers vrezen. De Belg heeft al gedurende heel zijn geschiedenis blijk gegeven van enorme flexibiliteit en aanpassingsvermogen. We vertrouwen er op dat dit ook de komende maanden en jaren het geval zal zijn!