De ballerina: een iconische schoen voor elke dag, de hele dag

Ze zijn minimalistisch, ze zijn chic en ze kunnen áltijd: we hebben het over de ballerina. Deze platte schoen is nu weer helemaal terug van weggeweest, ook al is hij nooit écht van het toneel verdwenen. Wat is nu precies de allure van deze Franse schoen? En waarom heeft vrijwel iedere vrouw wel een paar in haar kast?

Al in 1680

Licht en vrouwelijk: dat is de ballerina in een notendop. Geen wonder, dus, dat deze schoen al decennia lang een echte fashion must-have is. Nu de ballerina zo alomtegenwoordig is, zou je haast denken dat het een recent schoenontwerp is, maar niets is minder waar. Want deze elegante, platte schoen kent zijn oorsprong in 1680!

Het begin van de ballerina's: het podium

Het zal je vast niet verbazen dat de balletflat van origine een balletschoen is. Dit type schoen werd zelfs tot vrij recent niet buiten het podium gedragen – dit gebeurde pas in de 20e eeuw, maar daarover later meer. Om terug te gaan naar de eerste dagen van de ballerina, moeten we afreizen naar 1680. De originele balletschoen maakte toen zijn debuut bij de Koninklijke Dansacademie in Frankrijk. Het zag er echt nog héél anders uit dan de platte schoen die we nu kennen: de eerste ballerina had immers een hak! In die tijd was mode belangrijker dan functionaliteit of comfort. Natuurlijk was het voor de dansers erg moeilijk om op hooggehakte schoenen hun choreografie, bestaande uit sprongen en technisch uitdagende bewegingen, uit te voeren. Er was nood aan een andere, echt atletische soort schoen. Deze kwam eindelijk in 1720. De balletdanseres Marie Camargo was de eerste vrouw die haar 'ballethakken' inruilde voor een plat model, dat meer iets weg had van een instapper. Op deze wijze ondersteunde ze haar ingewikkelde voetenwerk. Deze nieuwe platte balletschoen werd de standaardschoen voor de eeuwen die volgden.

Van het podium naar de straat

Fast-forward naar 1880. In dat jaar opent de Italiaan Salvatore Capezio zijn eerste schoenenwinkel in Amerika, toevallig genoeg pal tegenover het Metropolitan Opera House. Dankzij deze plek heeft Capezio meteen een hele schare aan klanten: ballerina's, die bij hem hun balletschoenen komen repareren. Capezio leert veel over dit type schoenen en voert aanpassingen door die ze nog steviger en comfortabeler maken. De getalenteerde Capezio en zijn schoenen trekken veel bekijks. In 1941 vraagt de bekende modeontwerpster Claire McCardell of Capezio niet eens een versie van de balletschoen kan maken die buiten de opera gedragen kan worden. Capezio gaat akkoord en geeft de balletschoen een harde zool: nog altijd het ontwerp dat we vandaag de dag kennen. Vanaf dat moment stijgt de populariteit van de ballerina zeer snel.

Sterren zoals Brigitte Bardot en Audrey Hepburn maakten van de ballerina een tijdloos statementstuk

De ballerina in de populaire cultuur

McCardell is zo gek op de ballerina, dat ze haar eigen stoffen incorporeert in de ontwerpen zodat de balletflats bij haar creaties zouden passen. In samenwerking met Capezio, toont ze haar collectie ballerina's tijdens een modeshow in 1941. Deze bijzondere schoenen trekken dan weer de aandacht van Brigitte Bardot, de bekende Franse actrice (én van oorsprong ballerina). In 1956 werkt ze mee aan de film 'Et Dieu... créa la femme', waarvoor ze op verzoek een paar rode ballerina's laat maken. Deze chique en toch comfortabele schoenen werden meteen een hit en gingen dankzij de film in massaproductie. Een jaar later draagt Audrey Hepburn eveneens een paar ballerina's, zwarte dit keer, in de film 'Funny Face'. Het succes van de ballerina is niet meer te houden en het wordt dé vrouwenschoen van de jaren 50, 60 en 70. In de jaren erna lopen andere bekende iconen, zoals Princess Diana en Jackie Kennedy (over haar wordt gezegd dat ze iedere maand een nieuw paar ballerina's bestelde bij haar favoriete designers), of meer recentelijk Karlie Kloss en Meghan Markle, letterlijk weg met deze fijne schoen.

Nu: ingerimpelde of metallic ballerina

En ook vandaag nog is de ballerina niet weg te denken uit de schoenencollectie van menig stijlvolle vrouw. De schoen blijft de perfecte combinatie tussen looks en comfort en is extreem veelzijdig. Of je het nu draagt met vintage jeans, een minirok of een zwierige jurk: de ballerina kan altijd. En zelfs mannen gaan, in navolging van popster Harry Styles, voor deze platte schoen. De excentrieke zanger maakte een statement door met witleren ballerina's te poseren voor de foto van zijn album 'Harry's House'. Anno 2022, en met uitloop naar het voorjaar en de zomer van 2023, worden ballerina's enerzijds eenvoudiger en anderzijds meer uitgesproken. Zo is de 'ingerimpelde' ballerina helemaal van nu. Gemaakt van soepel en zacht leer, vormt dit model zich perfect naar jouw voet voor ultiem comfort. Neutrale kleuren als beige, off white en pasteltinten benadrukken de zachte look. Ook ballerina's met een vierkante neus of met een split-toe (geïnspireerd op de Japanse sok) geven een upgrade aan het klassieke model. Vind je het niet erg om op te vallen met je schoeisel? Ga dan voor ballerina's in een knalkleur, zoals fuchsia, eigeel of appeltjesgroen, of een metallic uitvoering. Trendy, vrouwelijk en eigenzinnig!

LOLO Ballerina

Duurzame ballerina's van Belgische makelij

Wat Barbara Giaclina betreft, is de ballerina dé perfecte schoen voor iedere vrouw. In 2006 richtte ze dan ook haar eigen merk LOLO Ballerina op: een droom die uitkwam. Inmiddels trekken haar handgemaakte, eco-conscious ballerina's ook internationaal veel aandacht.

Eigen droomballerina

Na een intensieve carrière in de mode-industrie, waarbij ze o.a. de marketing verzorgde voor gerenommeerde schoenmerken, besloot Barbara Giaclina om in 2006 de boel om te gooien. Met al die ervaring in the pocket was het tijd voor een eigen project: de lancering van een eigen merk. De van oorsprong Italiaanse was altijd al fan geweest van de ballerina en het lag dan ook voor de hand dat dit de focus zou worden van haar merk. "De ballerina is voor mij de meest gracieuze, vrouwelijke schoen. In die tijd kon ik maar niet de juiste ballerina vinden. De meeste ballerina's die op de markt waren, vond ik niet comfortabel genoeg", vertelt Giaclina. "Ik wilde een ballerina creëren die echt je voet inpakt, alsof je op wolkjes loopt. En dus ben ik zelf gestart met het ontwerpen van mijn eigen droomballerina."

Artisans in Venetië

Door haar achtergrond in de schoenenindustrie, kwam Giaclina al met enige regelmaat in Italië om de beurzen in o.a. Firenze te bezoeken. Door dit netwerk kwam ze al gauw in contact met ambachtslieden in Venetië – waarmee ze tot op de dag van vandaag samenwerkt. Giaclina: "Samen met deze zeer kundige artisans, waarmee we zeer close zijn, creëren we onze ballerina's. Elke ballerina wordt met de hand vervaardigd van zachte, soepele leersoorten zoals nappa of suède. Deze materialen worden op natuurlijke wijze getint. Voor elke schoen zijn er wel 30 tot 40 handelingen nodig. Het is zeer arbeidsintensief." Maar het resultaat is er ook naar: de droomballerina van Giaclina is werkelijkheid geworden. "Onze ballerina's hebben een verfijnde en tegelijk robuuste zool en een aansluitbaar vetertje. Hiermee creëer je de ideale fitting voor jezelf, want je voeten zijn nooit precies hetzelfde. Supercomfortabel dus!"

Snoepjestinten

Naast comfort en de eco-conscious mindset, is uiteraard ook de esthetiek belangrijk voor Giaclina. Op dit moment biedt LOLO Ballerina twee modellen aan: de Capri en Retro. De Capri-ballerina heeft een klassiek decolleté en is geïnspireerd op de iconische ballerina die gedragen werd door o.a. Brigitte Bardot en Audrey Hepburn. De Retro-ballerina heeft dan weer een iets hoger decolleté – het komt met andere woorden iets hoger op de wreef – voor een subtiele retro chique look. Allebei de modellen hebben een aansluitbaar vetertje voor nog meer draaggemak. "Door ons natuurlijk verfproces kunnen we daarnaast een regenboog aan kleuren creëren: wel 100 verschillende tinten! Van fuchsia tot appeltjesgroen, van olijfgroen tot pastelgeel: het kan allemaal. Je kunt de ballerina's vergelijken met snoepjes. Je wordt er vrolijk van, het zijn echt mood-boostende schoenen."

"Ik geloof ook dat we na een periode van sneakers weer meer de vrouwelijkheid gaan omarmen"

Van Amerika tot Indonesië

Zelfs na 16 jaar is Giaclina nog altijd niet uitgekeken op de ballerina: haar liefde voor dit type schoen groeit nog met de dag. "De ballerina is een schoen die echt nóóit uit de tijd geraakt", zegt ze. "Het is een van die classics die altijd kan. Ik geloof ook dat we na een periode van sneakers en androgyne mode weer meer de vrouwelijkheid gaan omarmen. En waar sneakers je voeten lomp maken, krijgen ze dankzij de ballerina hun elegante vorm weer terug. Vrouwen lopen ook anders in een ballerina, de bewegingen zijn gracieuzer." Het maakt Giaclina trots dat haar droomproject is uitgekomen én dat het vleugels heeft gekregen. "We zijn een Belgisch merk, maar inmiddels wordt LOLO Ballerina ook verkocht in o.a. Indonesië, de Verenigde Staten en andere Europese landen. Wanneer ik mailtjes krijg van blije klanten, kan mijn dag echt niet meer stuk. De mensen voelen dat het product met veel liefde is gemaakt. Dat blijft bijzonder." Ondanks dat de ballerina de core focus van LOLO Ballerina is en blijft, voelt Giaclina zich allesbehalve beperkt in haar ontwerpmogelijkheden. Ideeën voor de toekomst zijn er dan ook genoeg. "Ik wil nog veel meer spelen met vormen, de vorm van de neus bijvoorbeeld. En in de combinaties van kleur en materialen zijn er eindeloos veel mogelijkheden. Ik heb een eye for beauty en vind in zowat alles inspiratie: van de natuur tot kunst. Er komt dus nog heel veel aan voor LOLO Ballerina."